Khám sức khỏe khi lập di chúc ở đâu?

Khi công chứng di chúc thì cơ quan chứng thực di chúc đòi hỏi người lập di chúc phải xuất trình giấy khám sức khỏe, chứng minh tình trạng sức khỏe tâm thần. Vậy, khám sức khỏe để lập di chúc ở đâu?

1. Tại sao phải khám sức khỏe khi lập di chúc?

Để đảm bảo tính hợp pháp của di chúc, pháp luật yêu cầu người lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt. Các quy định hiện hành không có điều, khoản nào bắt buộc người lập di chúc phải có giấy khám sức khỏe để lập di chúc. 

Tuy nhiên, theo nghị định 75/CP về công chứng, chứng thực thì người thực hiện việc công chứng, chứng thực di chúc phải có trách nhiệm xác định về trạng thái tinh thần của người lập di chúc.

Khi tiếp nhận hồ sơ lập di chúc, thông qua giao tiếp với người lập di chúc thì hoàn toàn có thể xác định được người đó minh mẫn hay không. Nhưng trên thực tế, để phòng ngừa tranh chấp, đảm bảo sự an toàn cho chính mình, nhiều UBND phường, xã mà cụ thể là công chứng viên đã bắt buộc người dân phải nộp giấy xác nhận trên.

Có thể thấy yêu cầu này của các cơ quan công chứng là không có cơ sở pháp lý và giấy khám sức khỏe cung cấp có thể không thể hiện chính xác tình trạng sức khỏe. 

Song nếu không có để giấy này để lưu vào hồ sơ thì đảm bảo trong trường hợp cơ quan điều tra  kiểm tra khi có tranh chấp, khiếu kiện thì lấy gì để cơ quan chứng thực chứng minh là đương sự hội đủ các điều kiện để lập di chúc, và thủ tục công chứng là hợp pháp. Vậy nên, nhiều các cơ quan công chứng đã đề nghị người dân cung cấp giấy chứng nhận sức khỏe và theo thời gian thì việc này trở thành một quy định bất thành văn trong “làng” công chứng.

Như vậy. Tuy pháp luật không có quy định nào bắt buộc phải khám sức khỏe khi lập di chúc. Nhưng theo yêu cầu của cơ quan công chứng nhằm đảm bảo người lập di chúc minh mẫn nên các Công chứng viên sẽ yêu cầu người lập di chúc phải xuất trình Giấy khám sức khỏe để làm căn cứ xác định tính hợp pháp của di chúc.

2. Khám sức khỏe để lập di chúc ở đâu?

Theo quy định người lập di chúc có thể khám sức khỏe tại các cơ quan y tế như: phòng khám đa khoa của các quận huyện hoặc các bệnh viện cấp.

Nội dung trong giấy khám sức khỏe này cơ quan y tế xác định người lập di chúc không bị tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình tức là thần kinh còn minh mẫn, giao tiếp tốt.

Về mặt chuyên môn thì theo tôi, các BV chỉ cần xem xét kỹ về mặt tâm thần của người lập di chúc là đủ. Chính vì thế, những người có nhu cầu được xác nhận minh mẫn, sáng suốt để lập di chúc nên đến những trung tâm y tế có chuyên môn sâu về tâm thần để có kết quả chính xác nhất.

Bác sĩ NGUYỄN NGỌC QUANG, Giám đốc Trung tâm Giám định pháp y tâm thần TP.HCM

Việc khám sức khỏe để giám định tâm thần tại các bệnh viện đa khoa quận huyện là những nơi không phải là cơ sở có chuyên môn sâu về tâm thần. Nên việc cung cấp giấy khám sức khỏe từ các bệnh viện này chỉ mang tính thủ tục chứ khó có thể mang lại kết quả chính xác về tình trạng sức khỏe tâm thần của người lập di chúc.

Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên thì đây là yêu cầu của cơ quan chứng thực khi lập hoặc công chứng di chúc tại các cơ quan này.

Trên đây, là phần tư vấn của Luật DHLaw  nhằm giải đáp vấn đề khám sức khỏe lập di chúc. Nếu còn vướng mắc, chưa nắm rõ quy định nào vui lòng liên hệ trực tiếp với Luật sư tư vấn thừa kế DHLaw qua Hotline: 099854850 Để được hỗ trợ giải đáp nhanh nhất.